Chào bạn, nếu bạn đang ấp ủ ý định kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) như Shopee, Lazada, Tiki, hay thậm chí xây dựng website bán hàng riêng, thì chắc chắn câu hỏi “Kinh doanh TMĐT cần bao nhiêu vốn?” luôn thường trực trong đầu. Mình hiểu mà, đây là một bước đi quan trọng, và việc nắm rõ các khoản chi phí sẽ giúp bạn có sự chuẩn bị tốt nhất, tránh những rủi ro không đáng có. Hôm nay, mình sẽ chia sẻ với bạn một cách chi tiết về các khoản vốn cần thiết khi bắt đầu kinh doanh TMĐT, giống như hai người bạn đang ngồi trò chuyện và chia sẻ kinh nghiệm vậy.
Các khoản vốn cơ bản cần có khi kinh doanh TMĐT
Thực tế thì không có một con số cụ thể nào cho câu hỏi này cả, bởi vì số vốn cần thiết sẽ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, ví dụ như bạn định kinh doanh mặt hàng gì, quy mô như thế nào, và chiến lược phát triển của bạn ra sao. Tuy nhiên, chúng ta có thể điểm qua những khoản chi phí cơ bản mà hầu hết mọi người đều cần phải chuẩn bị khi bước chân vào lĩnh vực TMĐT này.
Vốn nhập hàng (hoặc vốn sản xuất)
Đây chắc chắn là khoản chi phí lớn nhất và quan trọng nhất. Nếu bạn là người bán hàng trung gian, bạn sẽ cần vốn để nhập hàng từ nhà cung cấp. Số lượng hàng nhập sẽ quyết định số vốn bạn cần. Lời khuyên của mình là, ban đầu bạn không nên nhập quá nhiều hàng, hãy bắt đầu với số lượng vừa phải để thăm dò thị trường và tránh tình trạng tồn kho quá nhiều nếu sản phẩm không được đón nhận.
Ví dụ thực tế:
- Bạn Lan: Mới bắt đầu bán phụ kiện điện thoại trên Shopee, Lan quyết định nhập khoảng 50 ốp lưng với nhiều mẫu mã khác nhau, tổng chi phí khoảng 3 triệu đồng. Sau khi bán hết lô hàng đầu tiên và thấy một vài mẫu được ưa chuộng, Lan mới bắt đầu nhập thêm các mẫu đó với số lượng lớn hơn.
- Anh Hùng: Tự sản xuất đồ da handmade, ban đầu anh Hùng đầu tư khoảng 10 triệu đồng vào nguyên liệu da, chỉ may, và các dụng cụ cơ bản. Khi có đơn hàng, anh mới bắt đầu sản xuất, giúp giảm thiểu rủi ro tồn kho.
Nếu bạn tự sản xuất sản phẩm, bạn sẽ cần vốn để mua nguyên vật liệu, máy móc (nếu cần), và chi phí nhân công (nếu có).
Chi phí nền tảng TMĐT (nếu có)
Hầu hết các sàn TMĐT lớn hiện nay đều cho phép người bán tạo gian hàng miễn phí. Tuy nhiên, nếu bạn muốn gian hàng của mình nổi bật hơn, hoặc sử dụng các tính năng nâng cao, có thể bạn sẽ cần trả một khoản phí nhất định.
Ví dụ:
- Phí gian hàng: Một số sàn có thể thu phí duy trì gian hàng hàng tháng, nhưng thường thì các sàn lớn như Shopee, Lazada ở Việt Nam không thu phí này đối với người bán mới.
- Phí quảng cáo: Để sản phẩm của bạn tiếp cận được nhiều khách hàng hơn, bạn có thể cần chi tiền cho các chương trình quảng cáo của sàn.
- Phí hoa hồng: Khi bạn bán được hàng, sàn sẽ thu một khoản hoa hồng nhất định trên giá trị đơn hàng. Mức hoa hồng này sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng sàn và từng ngành hàng.
- Phí dịch vụ khác: Ví dụ như phí tham gia các chương trình khuyến mãi đặc biệt của sàn, phí sử dụng các công cụ phân tích nâng cao,…
Nếu bạn quyết định xây dựng website bán hàng riêng, chi phí sẽ bao gồm:
- Chi phí thiết kế và phát triển website: Tùy thuộc vào độ phức tạp của website, bạn có thể tự thiết kế bằng các nền tảng có sẵn (chi phí thấp hơn) hoặc thuê các đơn vị chuyên nghiệp (chi phí cao hơn nhưng chuyên nghiệp hơn).
- Chi phí hosting và tên miền: Đây là chi phí duy trì hoạt động của website hàng năm.
Chi phí marketing và quảng cáo
Để khách hàng biết đến sản phẩm và gian hàng của bạn, marketing là một yếu tố không thể thiếu. Ban đầu, bạn có thể tận dụng các kênh miễn phí như mạng xã hội (Facebook, Instagram, TikTok), xây dựng nội dung hấp dẫn, tham gia các hội nhóm mua bán. Tuy nhiên, để tăng trưởng nhanh hơn, bạn có thể cần đầu tư vào các kênh trả phí như:
- Quảng cáo trên các sàn TMĐT: Shopee Ads, Lazada Ads,… giúp sản phẩm của bạn hiển thị ở những vị trí nổi bật, tiếp cận đúng đối tượng khách hàng.
- Quảng cáo trên mạng xã hội: Facebook Ads, Instagram Ads, TikTok Ads,… cho phép bạn nhắm mục tiêu khách hàng dựa trên độ tuổi, giới tính, sở thích,…
- SEO (Search Engine Optimization): Nếu bạn có website riêng, việc tối ưu hóa website để xuất hiện trên top kết quả tìm kiếm của Google là rất quan trọng. Điều này có thể tốn thời gian và công sức, hoặc bạn có thể thuê các chuyên gia SEO.
- Content Marketing: Tạo ra những nội dung hữu ích, hấp dẫn liên quan đến sản phẩm của bạn (ví dụ như bài viết blog, video review,…) để thu hút khách hàng tiềm năng.
- Influencer Marketing: Hợp tác với những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội để quảng bá sản phẩm của bạn.
Câu chuyện nhỏ:
- Chị Linh: Bán đồ gia dụng online, ban đầu chị Linh chỉ tập trung đăng bài trên trang cá nhân và các group Facebook. Sau một thời gian, chị thấy lượng đơn hàng tăng chậm nên quyết định đầu tư một khoản tiền nhỏ vào quảng cáo Facebook Ads. Kết quả là lượng khách hàng biết đến sản phẩm của chị tăng lên đáng kể.
Chi phí hoạt động và quản lý
Đây là những chi phí phát sinh trong quá trình bạn vận hành công việc kinh doanh của mình:
- Chi phí đóng gói và vận chuyển: Bạn cần chuẩn bị vật tư đóng gói (thùng carton, băng dính, xốp nổ,…) và chi trả phí vận chuyển cho các đơn vị giao hàng.
- Chi phí nhân sự (nếu có): Nếu quy mô kinh doanh của bạn lớn, bạn có thể cần thuê thêm nhân viên để hỗ trợ các công việc như đóng gói, chăm sóc khách hàng, quản lý kho,…
- Chi phí chăm sóc khách hàng: Trả lời tin nhắn, giải quyết khiếu nại, hỗ trợ đổi trả hàng,… Đôi khi bạn có thể cần sử dụng các phần mềm hỗ trợ chăm sóc khách hàng.
- Chi phí văn phòng (nếu có): Nếu bạn thuê văn phòng hoặc kho hàng.
- Chi phí điện, nước, internet: Nếu bạn làm việc tại nhà hoặc có văn phòng riêng.
- Chi phí phần mềm quản lý bán hàng: Các phần mềm này giúp bạn quản lý tồn kho, đơn hàng, khách hàng một cách hiệu quả hơn.
Vốn dự phòng
Đây là một khoản vốn rất quan trọng mà nhiều người mới bắt đầu thường bỏ qua. Trong quá trình kinh doanh, chắc chắn sẽ có những phát sinh không lường trước được, ví dụ như hàng hóa bị lỗi, chi phí marketing tăng đột ngột, hoặc doanh số không đạt như kỳ vọng trong thời gian đầu. Có một khoản vốn dự phòng sẽ giúp bạn vượt qua những khó khăn này và duy trì hoạt động kinh doanh. Theo kinh nghiệm của mình, bạn nên dự phòng ít nhất khoảng 20-30% tổng số vốn ban đầu.
Vậy, kinh doanh TMĐT cần bao nhiêu vốn?
Sau khi điểm qua các khoản chi phí trên, chắc bạn cũng thấy rằng con số cụ thể sẽ rất khác nhau tùy thuộc vào tình hình kinh doanh của mỗi người. Tuy nhiên, mình có thể đưa ra một vài ước tính để bạn tham khảo:
- Kinh doanh nhỏ lẻ, vốn ít: Nếu bạn chỉ bán một vài sản phẩm trên sàn TMĐT, không đầu tư quá nhiều vào quảng cáo, và tự mình thực hiện hầu hết các công việc, bạn có thể bắt đầu với số vốn khoảng 5 – 10 triệu đồng. Khoản này chủ yếu dành cho việc nhập hàng với số lượng ít và một chút chi phí marketing ban đầu.
- Kinh doanh quy mô vừa, có đầu tư: Nếu bạn muốn kinh doanh nhiều mặt hàng hơn, có chiến lược marketing rõ ràng, và có thể thuê thêm nhân viên hỗ trợ, bạn có thể cần số vốn từ 30 – 100 triệu đồng trở lên.
- Kinh doanh lớn, xây dựng thương hiệu: Nếu bạn muốn xây dựng một thương hiệu riêng, có website chuyên nghiệp, đầu tư mạnh vào marketing và đội ngũ nhân sự, số vốn cần thiết có thể lên đến vài trăm triệu đồng hoặc thậm chí nhiều hơn.
Một ví dụ tổng quan:
Giả sử bạn muốn kinh doanh quần áo thời trang nữ trên Shopee.
- Vốn nhập hàng ban đầu (50 sản phẩm x 200.000đ/sản phẩm): 10.000.000 VNĐ
- Chi phí quảng cáo Shopee Ads (tháng đầu): 2.000.000 VNĐ
- Chi phí đóng gói (ước tính 100 đơn hàng): 500.000 VNĐ
- Vốn dự phòng: 3.000.000 VNĐ
- Tổng vốn ước tính: Khoảng 15.500.000 VNĐ
Đây chỉ là một ví dụ rất cơ bản, và các con số có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác.
Lời khuyên cho người mới bắt đầu
Mình biết rằng việc chuẩn bị một số vốn lớn có thể là một thách thức đối với nhiều người. Vì vậy, mình muốn chia sẻ một vài lời khuyên nhỏ để giúp bạn bắt đầu kinh doanh TMĐT một cách hiệu quả với số vốn hiện có:
- Bắt đầu từ những gì bạn có: Hãy tận dụng những nguồn lực sẵn có của bạn, ví dụ như không gian nhà ở để làm kho, kỹ năng thiết kế để tự tạo hình ảnh sản phẩm, mạng lưới bạn bè và người thân để quảng bá sản phẩm.
- Chọn sản phẩm ngách: Thay vì cố gắng cạnh tranh với những người bán lớn ở những thị trường rộng lớn, hãy tập trung vào một thị trường ngách nhỏ hơn với ít đối thủ cạnh tranh hơn.
- Test thị trường với số lượng nhỏ: Đừng vội nhập quá nhiều hàng ngay từ đầu. Hãy bắt đầu với một số lượng nhỏ để xem phản ứng của thị trường như thế nào.
- Tái đầu tư lợi nhuận: Khi bạn bắt đầu có những đơn hàng đầu tiên và có lợi nhuận, hãy cân nhắc việc tái đầu tư một phần lợi nhuận đó vào việc phát triển kinh doanh, ví dụ như nhập thêm hàng, chạy quảng cáo,…
- Học hỏi và điều chỉnh liên tục: Thị trường TMĐT luôn thay đổi, vì vậy hãy luôn học hỏi những kiến thức mới, theo dõi các xu hướng, và sẵn sàng điều chỉnh chiến lược kinh doanh của bạn khi cần thiết.
Hy vọng những chia sẻ trên của mình sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về số vốn cần thiết khi kinh doanh TMĐT. Chúc bạn thành công trên con đường kinh doanh online của mình nhé! Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác, đừng ngần ngại chia sẻ với mình nha.
